Messen slijpen volgens de regels van de kunst

Zo blijven je messen vlijmscherp én in topconditie

Een slager/versspecialist zonder professionele messen is als een café zonder bier, toch? Wat ook vaststaat: na verloop van tijd wordt elk mes botter, ongeacht de kwaliteit of prijs. Het is dus belangrijk om het goed te onderhouden (kijk hier voor al onze onderhoudstips) én ook voldoende scherp te houden. Zo gaat het langer mee en het is ook gewoon veiliger. Met een scherp mes hoef je immers minder kracht te zetten, kan je preciezer werken en voorkom je ongelukken.

Niets dan voordelen dus, maar hoe pak je dat slijpen nu vakkundig aan? Of is het eerder aanzetten? Met onze tips kom je al een heel eind ver. 

 

Oktober 2023
In samenwerking met Dick, Giesser en Victorinox

 

 

Doe de test: hoe scherp is je mes nog?

Wil je weten of je mes toe is aan een slijpbeurt?

Er bestaat een heel eenvoudige en betrouwbare test om dit snel te controleren, nl. de tomaattest: probeer een rijpe tomaat te snijden.

Lukt dit niet in één lichte beweging, dan is het tijd om je mes aan te zetten en/of te slijpen.

Tomaattest: hoe scherp is je mes?

Messen slijpen

Wat is het verschil tussen ‘wetten’, ‘aanzetten’ en ‘slijpen’?

Deze termen worden vaak door elkaar gebruikt. Toch zijn er enkele belangrijke verschillen.
  • In de volksmond zijn wetten en aanzetten synoniemen. Met een wetstaal wordt dus hetzelfde bedoeld als een aanzetstaal of een slijpstaaf. Wanneer je een mes aanzet, ga je lichte gebruiksschade aan je mes herstellen om het op een snelle en eenvoudige manier weer scherp te maken. Dit werkt enkel als het mes in vrij goede staat is. Door het regelmatig aan te zetten worden er minuscule deeltjes en oneffenheden (‘braampjes’) van het lemmet verwijderd waardoor het opnieuw scherper wordt. 
  • Wanneer je mes zo bot is dat aanzetten weinig tot geen effect meer heeft, is het nodig om je mes te laten slijpen. Dit gebeurt machinaal en herstelt de snede van het lemmet zodat je opnieuw met een vlijmscherp mes aan de slag kan dat aanvoelt ‘als nieuw’ (verderop vind je meer info over de professionele slijpservice die wij hiervoor aanbieden). 

Keuzehulp om je messen aan te zetten

Wat schaf je nu het best aan als slager/versspecialist om je messen regelmatig zelf aan te scherpen?

Je kan ze aanzetten met een klassieke wetsteen, maar daarvoor heb je een goede en precieze techniek en toch wel wat ervaring nodig. 

Vaker wordt er dan ook gekozen voor een wetstaal, ook wel ‘aanzetstaal’ of ‘slijpstaaf’ genoemd. Dat ligt iets makkelijker in de hand en er bestaan 101 types en uitvoeringen. Om je keuze te vergemakkelijken, zetten we de belangrijkste aandachtspunten op een rij.  

 

Fijne of diepere groef? 

Dit hangt af van je persoonlijke voorkeur, maar ook van de staat van je mes. Voor een mes met lichte slijtage gebruik je best een aanzetstaal met fijne groef. Dat is sowieso ook de beste allround keuze.

Is je mes intensiever gebruikt geweest, dan kies je best een aanzetstaal met diepere groef of een ruw oppervlak. Werk steeds van ruw naar fijn: start met een aanzetstaal met diepere groef en gebruik nadien eentje met een fijnere groef om af te werken.

Voor een optimale en verfijnde afwerking eindig je met een polierstaal (of polijststaal) dat een zeer glad oppervlak heeft.

 

Aanzetstalen en slijpstaven

 

 

Mes en aanzetstaal

Hardheid 

Ook die is van belang, want het aanzetstaal moet je hardste mes kunnen aanscherpen.

De meeste wetstalen bestaan uit RVS, maar er zijn bv. ook uitvoeringen met diamantcoating of in keramiek verkrijgbaar om hardere stalen messen de baas te kunnen. 

Rond, ovaal of plat?

Welke vorm jou het best ligt, is vooral een kwestie van voorkeur. Een rond aanzetstaal is wellicht net iets eenvoudiger in gebruik: je kan makkelijker dezelfde hoek aanhouden voor een zeer precies contact tussen het staal en het mes.

Met een ovaal of plat exemplaar is dat net iets moeilijker en vaak is het contactoppervlak ook groter, dus dit vergt iets meer ervaring.  

Lengte

Let erop dat het staal langer is dan het langste mes dat je wil aanzetten of slijpen. De afmetingen van alle wetstalen die we verdelen bij Claes Distribution vind je terug in onze eShop

 

En nu actie:
aanzetten en/of slijpen maar!

  • Neem het mes in je dominante hand en het aanzetstaal in je andere hand. 
  • Beweeg het mes in een hoek van 15° à 20° over het staal en oefen lichte druk uit in de richting van het snijvlak. Houd de hoek constant: is de hoek te groot, dan beschadig je de snijkant en wordt het mes bot. Is de hoek te klein, dan heeft je werk geen effect en kunnen er krassen op het mes ontstaan. 
  • Haal beide zijden van het snijvlak afwisselend over de volledige lengte van het staal, vanaf de brede kant van het mes tot de punt.
  • Doe dit maximaal 5 tot 10 keer per zijde en het mes is weer tiptop scherp. 

Slijp je mes volgens de regels van de kunst

Messen slijpen

Ook nog deze slimme aanscherptips meegeven

  • Duw zeker nooit te hard tijdens het aanzetten, want je kan de bewegingen beter 3 keer zachtjes herhalen dan 1 keer te hard.
  • Houd het aantal bewegingen aan elke zijde steeds identiek om het mes evenwichtig aan te scherpen.
  • Vind je het moeilijk om het aanzetten horizontaal vanuit de ‘losse pols’ te doen? Plaats het wetstaal omgekeerd en rechtopstaand op een handdoek voor extra stabiliteit. Zo is het iets eenvoudiger om een hoek van 15° tot 20° aan te houden.
  • Slijp je mes nooit in de buurt van voeding en reinig nadien het oppervlak waarop je gewerkt hebt grondig. Je verwijdert immers minuscule deeltjes van het mes die zeker niet in etenswaren mogen terechtkomen.
  • Spoel je aanzetstaal - net zoals je mes - na gebruik altijd grondig af met proper water en droog ze meteen af om roest en corrosie te voorkomen.

Laten we dit even samenvatten in een filmpje

 


Waag jij je liever niet aan deze specifieke techniek? 

Geen probleem, met een manuele messenslijper klaar je de klus ook in een oogwenk, zonder dat je zelf een slijphoek hoeft te bepalen.

Je hoeft het mes slechts enkele keren door de sleuf te halen en naar je toe te trekken om het aan te scherpen.

Een simpel, veilig en snel alternatief dus, zonder gedoe. 

Messen manueel slijpen

Messen manueel slijpen

 

Scherp mes

Klaar om zelf voor scherpe(re) messen te zorgen?

Ons volledige assortiment slijpgerief vind je in onze eShop.

 

Scherpe messen verkrijgen

Messen aanscherpen

Ook een optie bij botte messen:
laat het slijpwerk over aan vakmensen

Is je mes echt serieus bot? Dan is slijpen - dus niet louter en alleen aanzetten - wellicht de beste optie. Dat gebeurt niet met de hand, maar machinaal. Om dit volgens de regels van de kunst te doen is er best wel wat kennis en ervaring nodig, dus het is raadzaam om dit over te laten aan experts.

Als groothandel werken wij samen met een professionele slijpdienst die deskundig omspringt met jouw messen en ze vlijmscherp weer aflevert.

Contacteer ons gerust voor een afspraak voor jouw slijpwerk: spreek je vertegenwoordiger aan of vraag ernaar bij onze klantendienst

Anderen lazen ook

Met het UltraSpeed Pro mopsysteem van Vileda wordt dweilen echt kinderspel

Vloeren poetsen zonder gedoe? Het kan!

Met het UltraSpeed Pro mopsysteem van Vileda wordt dweilen echt kinderspel. Zo kan je dus efficiënter, kostenbesparend en slimmer schoonmaken.

Natuurdarmen, omhulsels voor de beste worsten

Vraag & antwoord: alles wat je wil weten over natuurdarmen

Onze experts-worstenmakers delen hun kennis over voorweekinstructies, bewaartips, verpakkingen, tijdsbesparende oplossingen … Alles komt aan bod!

Sofitray, de duurzame verpakkingsoplossing voor elke versspecialist

Duurzame verpakkingsoplossing voor elke versspecialist

Plannen om voorverpakte bereidingen aan te bieden? Dan komt het Sofitray verpakkingsconcept zeker van pas: de trays zijn sealbaar én milieuvriendelijk.